Er is weinig onderzoek naar de effectiviteit van professionele gespreksvoering en nog minder naar effectiviteit van hulp bij eenzaamheid, maar voor zover het wel onderzocht is blijkt dat het niet veel effectiever is dan een gewoon gesprek van mens tot mens. En dat werkt niet tegen eenzaamheid. De cliënt kan dan wel tevreden zijn met de aandacht, maar het probleem is niet opgelost. De vraag is natuurlijk: hoe komt dat en kan dat beter?
- Om te beginnen gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat er überhaupt weinig onderzoek is gedaan naar de effectiviteit van counseling en coaching specifiek bij eenzaamheid. Feit is wel dat de effectiviteit van Nederlandse hulpverlening bij eenzaamheid, voor zover deze wel is onderzocht, volgens Fokkema en Van Tilburg bedroevend laag is (2005). Meer dan 80% van de geboden hulp, van welke soort ook, is zonder resultaat. Een recente meta-analyse leverde een vergelijkbaar resultaat op. Hoe komt dat?
De meeste hulp bij eenzaamheid helpt niet tegen eenzaamheid
Hulp bij eenzaamheid gaat altijd uit van de overtuiging dat mensen elkaar moeten ontmoeten om verbinding aan te kunnen gaan. Hulp zal dus bestaan uit het bevorderen van die ontmoetingen, maar daar ligt nu juist het grote probleem. Mensen die zich eenzaam voelen, en zeker als dat al langer dan ongeveer een jaar het geval is, hebben daar niet zo veel aan. Zij hebben namelijk dermate ingrijpende hersenveranderingen ondergaan, dat het voor hen nou juist heel moeilijk is die verbindingen weer te vormen. Ervan uitgaand dat ze dat überhaupt ooit gekund hebben.
Wat is er aan de hand als je je lang eenzaam voelt?
Eenzaamheid zorgt voor een aantal ernstige gezondheidsgevolgen. Drie belangrijke gevolgen worden echter vaak over het hoofd gezien en juist die drie zijn een enorme rem op de oplossing. Dit zijn ze:
-
Eenzaamheid maakt dom en besluiteloos
-
Eenzaamheid maakt dat je oxytocine huishouding niet meer goed werkt, waardoor je het helemaal niet zo fijn vindt met anderen om te gaan
-
Eenzaamheid zorgt ervoor dat je sociaal niet meer goed functioneert. Je snapt niet helemaal meer wat anderen bedoelen, beschouwt mensen als bedreigend. Je trekt je terug.
Deze drie gevolgen van eenzaamheid zorgen ervoor dat mensen er helemaal niet op uit zijn om ‘onder de mensen te komen’. In elk geval profiteren ze totaal niet van gelegenheden om met anderen om te gaan en al zeker niet om nieuwe mensen te ontmoeten. Het doet ze geen goed. Het is alsof je mensen wilt leren zwemmen door ze zonder meer in een zwembad te gooien, maar dan met de handen vastgebonden.
Wat is dan wel goede hulp bij eenzaamheid?
Dit is een vraag die vergelijkbaar is met de vraag: ‘wat is goede zorg voor iemand met kanker?’. Helaas is daar niet zo maar een, twee, drie een antwoord op te geven. Het hangt namelijk af van de soort kanker, van het stadium waarin de ziekte verkeert, van de persoon die behandeld wordt en diens omgeving, welk soort therapie wordt toegepast en van de reactie op therapie. Maar vooral hangt het heel erg af van de vraag of iemand hulp inroept en die wil accepteren. Lees voor het woord ‘kanker’ het woord ‘eenzaamheid’, en je hebt het antwoord op de vraag wat goede hulp is. Een ding is zeker: om goede hulp te geven, moet je daarvoor goed opgeleid zijn.
It’s complicated.
Wie last heeft van (langdurige) eenzaamheid moet wel sterk zijn. Die verdient het om goede, deskundige hulp te krijgen. Van een professional.
Groet,
Jeannette
P.S. Het zou niet aardig zijn alleen maar te klagen. Faktor5 biedt een werkende aanpak van eenzaamheid. Een cursus. Bewezen effectief. Gebruikt op diverse plaatsen in Nederland. Lees meer over de methodiek Creatief Leven. En over de effectiviteit.
