De maatregelen om sociale afstand te bewaren, maar ook de angst die we ervaren door wat er in de wereld gebeurt, maakt dat we ons eenzamer voelen. Hoewel dat onaangenaam en soms heel ellendig is, vormt dat op zich niet een groot gevaar. Niet voor ons sociale leven en niet voor onze gezondheid.
Corona vergroot eenzaamheid
Behalve als er voorafgaand aan de uitbraak van corona al sprake was van eenzaamheid. Of als het niet lukt om toch, ondanks alle restricties goede relaties te onderhouden. Want dan slaat eenzaamheid hard toe. Het is goed te weten wat eenzaamheid is en wat het met je doet. Simpel gezegd is eenzaamheid niets meer of minder dan een lichamelijk signaal van een tekort: een tekort aan verbinding met anderen. Lichamelijk signaal, dat betekent dat je het echt in je lichaam voelt. De oorzaak is dus eenvoudigweg een tekort. De oplossing is dat tekort op te heffen. De vraag is alleen: hoe doe je dat dan?
Eenzaamheid is een tekort
Een tekort aan verbinding, maar ja, wat betekent dat dan precies? Het betekent dat de relaties die je hebt niet voldoen aan jouw persoonlijke behoeften. Dat is dan ook de reden dat eenzaamheid alleen op te lossen is door te weten wat je behoeften zijn en hoe je die kunt vervullen. Als je dat weet en kunt is er niet veel aan de hand, al is het soms even zoeken, je vindt je weg wel. Ieder mens heeft wel eens te maken met eenzaamheid. Dat kan zijn doordat je nooit echt de mensen in je leven hebt gehad die je nodig hebt. Of doordat die relaties die jou precies gaven wat je nodig had, zijn veranderd of beëindigd.
Vandaar dat vrijwel iedereen door de corona maatregelen wel eenzaamheid heeft ervaren: de meesten van ons moesten de relaties die we hadden, anders inrichten. We komen daardoor bijna allemaal tekort. Maar net zoals het niet erg is om eens een tijdje minder te eten, is het ook niet heel erg om eens een tijdje minder met je vrienden om te gaan. Vervelend, ja, jammer, ja, maar niet echt erg. Het wordt pas erg als het te lang duurt.
Duurt te lang
Wat is te lang? Eenzaamheid activeert het stresssysteem. En daarvan kennen we de gevolgen inmiddels vrij goed: je kunt minder goed denken, beslissingen nemen, je concentreren, kortom, je wordt een tikje dommer. Het maakt ook dat je hormoonstelsel in de war raakt. Een van de gevolgen van voortdurende stress is dat je afweersysteem wordt ondermijnd, waardoor je bij een ziekte langer tijd nodig hebt om te herstellen. Al met al ondermijnt langer durende stress je gezondheid. Eenzaamheid heeft daarnaast nog een paar specifieke gevolgen die niet iedereen kent. Mensen die zich eenzaam voelen, kunnen minder goed gezichten lezen. Ze zijn achterdochtiger, omdat ze in vreemde gezichten eerder een bedreiging zien, ook als die er helemaal niet is.
Je wordt door dat alles minder zeker van jezelf, je hebt de neiging je terug te trekken en daardoor wordt het effect weer versterkt. Je hersenen gaan zich aanpassen aan de nieuwe situatie. Niet iedereen leert even snel, maar uit onderzoek weten we dat het al na een paar maanden zo kan zijn dat je brein zich heeft aangepast aan de nieuwe situatie: je hebt een ‘eenzaam brein’. Dat wil zeggen, je hersenen hebben geleerd zich eenzaam te gedragen. Reken er maar op dat na een half jaar eenzaamheid je brein al wel behoorlijk is veranderd. Als je je dus eenzaam voelt is het zaak dat je niet te lang wacht met het in orde maken van je relaties. Met zo’n ‘eenzaam brein‘ is het heel lastig er weer zelf bovenop te komen.
Eenzaamheid aanpakken, hoe dan?
Alles wat deskundigen adviseren om je brein in conditie te houden, gaat ook op voor eenzaamheid. Als je wilt dat je hersenen soepel blijven en dat je open kunt staan voor nieuwe dingen, en voor nieuwe relaties, dan is het nodig dat je een flexibel brein hebt. Maar helaas, met een flexibel brein alleen ben je er niet. Je zult moeten weten hoe je die eenzaamheid aanpakt. Hoe je de mensen vindt die bij jou passen en bij wie jij past, want dat kunstje werkt alleen als het de twee partijen goed doet. Je moet dus weten welke behoeften jij hebt. Zoek je een partner, of wil je je inzetten voor de wereldvrede? Zoek je een maatje om mee het bos in te gaan voor lange wandelingen of zoek je iemand om mee te filosoferen over de opheffing van de armoede in de wereld? Het is nog niet zo eenvoudig om jezelf in kaart te brengen. En dan moet je daarna ook nog weten hoe je dan die andere mensen kunt vinden, en wat je daarvoor kunt doen.
Creatief Leven tegen eenzaamheid door corona
Om je daarbij te helpen zijn er allerlei coaches en therapeuten. Voor eenzaamheid is er inmiddels al jaren de cursus Creatief Leven, die in steeds meer gemeenten wordt aangeboden. Lees er meer over op deze pagina. Als je door corona met je eenzaamheid werd geconfronteerd is het doen van een online cursus echt een goede stap. Had je er al langer last van, dan kun je het beste hulp vragen aan iemand die daarvoor is opgeleid. Gelukkig komen er steeds meer mensen met verstand van hulp bij eenzaamheid. Je kunt de bij Faktor5 opgeleide mensen hier vinden.
Doe de eenzaamheidstest
Wil je eerst wel eens weten hoe het met jouzelf is gesteld? Doe dan de volledig anonieme test.
Wat je ook doet, kom op voor jezelf.
