[Nee, dit is geen mythe…. een verklede miljonair die geld uitdeelt op straat. Het is een prachtig en waargebeurd verhaal. Vooral als je het op een video ziet is het smullen. Wie had dat ooit gedacht?! Een dakloze die je honderd euro toe stopt! Het is een voorbeeld van hoe we tegen de dingen – in dit geval daklozen- aankijken. Hoe vast onze vooroordelen zijn. Vooroordelen, die tot misverstanden leiden.
Vooroordelen over eenzaamheid
Over eenzaamheid heersen net zulke vooroordelen. Dat is vervelend, maar als het vooroordelen zijn van mensen die beroepsmatig bezig zijn met de aanpak van eenzaamheid is het ernstig. Want vooroordelen kunnen niet alleen tot misverstanden leiden, ze kunnen mensen schade doen.
Voorbeeld: als je denkt dat iemand die nooit bezoek krijgt zich wel eenzaam moet voelen, dan geef je zo iemand een etiket mee. Een label dat misschien helemaal niet klopt. Je schakelt misschien wel de bemoeizorg in. Of tenminste het Meldpunt Eenzaamheid, als dat er is. Het verhaal van de doodgevonden oudere, die daar al maanden lag maakt ook altijd veel indruk. Misschien is het wel een mythe dat die persoon zich eenzaam voelde. Misschien was er wel iets heel anders aan de hand.
Ander voorbeeld: als je denkt dat eenzaamheid toch vooral een probleem is van ouderen, dan zie je 90% van de mensen over het hoofd die dringend hulp nodig hebben. Want eenzaamheid mag dan op hoge leeftijd erg lastig zijn aan te pakken en meer voorkomen, omdat er nu eenmaal veel meer jongere mensen zijn dan heel oude mensen, is het probleem van eenzaamheid ook een probleem van de hele bevolking.
Nog een voorbeeld, dat ik veel tegen kom: je denkt dat bij mensen van 80 jaar en ouder eenzaamheid er nu eenmaal bij hoort, en je doet dus niets aan het helpen vinden van een oplossing. Of je weet niet dat ook oude mensen nog heel veel kunnen leren. Stel dat zo iemand nog een jaar of twintig te leven heeft… dan schiet je als hulpverlener wel heel erg tekort.
Goed, als mensen niet (meer) kunnen leren valt er weinig op te lossen in de zin van leren omgaan met het leven, zodat eenzaamheid geen probleem meer is. Dan moet je inderdaad bekijken wat je kunt doen in de vorm van afleiding en bezoekjes.
Oplossingen in de aanpak van eenzaamheid
Er valt nog heel wat aan misverstanden uit de wereld te helpen. Dat kan alleen gebeuren door mensen die kennis van zaken hebben. Die zijn steeds meer nodig, want steeds meer overheden voelen zich genoodzaakt iets aan eenzaamheid te doen. Maar als zij de juiste kennis niet hebben, wie zal ze dan op weg helpen?
Mysterieuze oplossingen
Mysterieuze oplossingen zie je nu ook als paddenstoelen uit de grond rijzen. Gels tegen eenzaamheid, die je op de voeten moet smeren. Oxytocine in een spuitflesje. Readings uit theeblaadjes tegen eenzaamheid en dergelijke. Het zou me niets verbazen als er mensen zijn die roepen dat bewegen zo goed is, dus dat het vast ook helpt tegen eenzaamheid.
Zucht.
Zeker, lees je theeblaadjes als je wilt. Zelf leg ik vaak runen, dat vind ik leuk. En bewegen, absoluut! Het helpt je hersenen in veel opzichten. Bewegen is zelfs een noodzakelijk onderdeel van een goede aanpak van eenzaamheid. Noodzakelijk, maar niet voldoende.
Dat is net zoiets als zeggen dat je een prachtige nieuwe kookplaat hebt, en dat je dus heerlijke gerechten maakt. Die kookplaat is wel een noodzakelijke voorwaarde om te koken, maar niet voldoende. Je moet echt ook ingrediënten hebben en bovendien met je een beetje kunnen koken…
Eenzaamheid aanpakken is een verdraaid lastige klus. Deskundigheid is het minste dat je mag verwachten van mensen die je daarbij helpen.
Word jij zo’n deskundige? Dan ben jij misschien straks wel het ‘mysterieuze wondermiddel’.
