Hulp bieden bij eenzaamheid lijkt zo simpel…
Het ligt voor de hand te denken dat eenzaamheid oplossen eigenlijk vrij simpel is: breng mensen bij elkaar, neem belemmeringen weg, geef desnoods nog een cursus sociale vaardigheden en eenzaamheid verdwijnt als sneeuw voor de zon. Je ziet ook dat de overheid dat standpunt hanteert: zorg dat mensen meer naar elkaar omkijken, ondersteun welzijnsorganisaties, mantelzorgers en vrijwilligers en dan moet het vanzelf wel in orde komen.
Moedeloos
Dat valt erg tegen. Iedereen die zich al langer bezig houdt met het aanpakken van eenzaamheid weet dat het lastig is. Het is al een hele klus om mensen te helpen die aangeven zich eenzaam te voelen. Maar we weten ook dat het merendeel van de mensen die zich eenzaam voelen, nooit wordt gevonden, laat staan geholpen. Veel hulpverleners vragen zich moedeloos af hoe dat komt.
Dit is het antwoord: mensen die zich eenzaam voelen trekken zich terug, omdat eenzaamheid de hersenen zo verandert dat mensen geen plezier meer hebben in het omgaan met anderen. Zodra een mens zich eenzaam voelt, gaan de hersenen anders werken. Je lichaam geeft je op die manier een seintje dat er iets mis is. Het betekent dat je in actie moet komen om je verbinding met anderen te verbeteren. Maar lukt je dat niet, dan blijven je hersenen als het ware in de alarmstand staan. Daardoor verander je zodanig dat je steeds meer terugtrekt. Ook als je in contact komt met anderen, lukt het je niet daar plezier aan te beleven. Je hersenen steken daar een stokje voor.
Dat is de reden dat helpen bij eenzaamheid lastig is.
Mensen vragen mij wel eens: ‘waarom moet iemand in hemelsnaam een jaaropleiding doen om te helpen bij eenzaamheid?’
Eenzaamheid is enorm complex. Wil je iemand helpen die zich (langdurig) eenzaam voelt, dan heb je kennis nodig van de werking van de hersenen. Van wat werkt en wat niet. Van gesprekstechnieken die helpend zijn en mensen niet verder in de put werken. Van kennis van wat mogelijk is en waar de grenzen van hulp liggen. Ik streef er naar die kennis te delen, om zo veel mogelijk mensen goede hulp te kunnen bieden. Hulp die inspeelt op de situatie van de persoon waar het om gaat. En ja, dat kost tijd.
Eenzaamheid oplossen is lastig. Waar begin je? En hoe dan? Wat werkt? Of het nu om jezelf gaat (ik zit in die put en hoe kom ik er in hemelsnaam uit?) of om een ander (wij moeten als gemeenten eenzaamheid aanpakken… help!).
Aarzelen, uitstel…
Ooit heb ik zelf bijna tien jaar geaarzeld voor ik me inschreef bij een opleiding. Het heeft mijn leven ongelofelijk verrijkt. Had ik jaren eerder moeten doen. Als er iets is dat ik je wil meegeven is het dit: wacht niet, kom in actie. Oriënteer je, duik erin en neem het probleem en jezelf serieus. Of het nu voor jezelf is of voor een ander. Niet omdat we het leven zelf niet aankunnen, maar omdat een ander net dat kan toevoegen wat nodig is om dat blije gevoel van succes te krijgen.
Actie!
Groet,
Jeannette
