Miskleunen bij de aanpak van eenzaamheid
Meer dan 60 jaar geleden. Ik lag in bed omdat ik een of andere kinderziekte had gehad. Mijn bed stond voor het raam geschoven zodat ik naar buiten kon kijken terwijl ik aan het uitzieken was. Mijn moeder kwam terug van het boodschappen doen, met voor mij een cadeautje. Dat maakte het ziek zijn een stuk minder erg.
Het waren twee heel mooie boekjes. Prachtig uitgevoerd, ik heb nog op mijn netvlies staan een boekje met glanzend witte kaft met een mooie tekening.
En ja hoor, leve het internet, daar vond ik een foto van de omslag: Tineke bakt een appeltaart. Gebonden en voorzien van heel mooie plaatjes.
Het andere boekje heette: Tineke drinkt thee met een beschuitje. Het was een schattig uitgevoerd boekje dat zonder twijfel door de verkoper was geadviseerd voor mijn leeftijd. Ik was 6 jaar. Ik zal nooit vergeten dat ik in tranen uitbarstte omdat ik het zo vervelend vond om te moeten zeggen dat ik er niks aan vond.
Ik las al een tijdje als een wolf, alles wat los en vast zat. Deze leesboekjes vond ik ongelooflijk kinderachtig… Mijn moeder begreep het niet, de meneer van de boekwinkel had deze echt geadviseerd. Maar ze zag aan mij dat dit niet echt een geweldig geslaagd cadeau was. Later die dag verdween ze en kwam ze terug met een pocket van Pietje Bell. Het was een pocket waarvan de bladzijden helemaal dicht beschreven waren met letters. Mijn moeder kon zich niet voorstellen dat ik dat kon begrijpen. Maar ik ben nog nooit van mijn leven zo blij geweest. Het was een heerlijk boek en het was de eerste in een reeks Pietje Bell boeken die ik heb verslonden.
Eenzaam en niet begrepen
Niet begrepen worden of onderschat worden kan een bron zijn van eenzaamheid. Niet begrepen worden is altijd onaangenaam maar als je niet begrepen wordt door de mensen die het dichtst bij je staan is dat ongelooflijk pijnlijk. Eenzaamheid is er in veel soorten en maten. Je buitengesloten voelen, niet mee mogen doen, ja anders voelen, of anders zijn dan de mensen om je heen, het zijn allemaal aanleidingen om je die eenzaam te voelen. Aan het gevoel kun je weinig doen, maar je kunt wel iets doen aan hoe je ermee omgaat.
Gevoelens komen en gaan
Om te beginnen kun je je realiseren dat het een gevoel is en gevoelens komen en gaan. Ze horen er nu eenmaal bij. Maar gevoelens zijn er niet voor niets. Ze waarschuwen je. Pijn of misselijkheid waarschuwt je ervoor dat je iets onder de leden hebt en dat je even rustig aan moet doen. Angst maakt je oplettend, zodat je niet in zeven sloten tegelijk loopt. Blijdschap maakt je ontspannen en vrolijk, een gevoel om van te genieten.
Gevoelens, ook die van eenzaamheid, vertellen je iets. Eenzaamheid is altijd een teken dat je verbinding mist met mensen die bij jou passen. Dat betekent dat het een aanwijzing voor je is om op zoek te gaan naar andere mensen in je leven. Dat is niet altijd eenvoudig, en soms is het misschien zelfs onmogelijk, maar in de meeste gevallen is het een kwestie van doen.
Door er achter te komen hoe je zelf in elkaar zit en wat je nodig hebt, met wie je dingen zou willen doen of met wie je dingen zou willen delen. Als je dat weet kun je op zoek gaan naar mensen die in dat plaatje passen.
Met hagel schieten
De zaak andersom aanpakken is niet zo slim: eerst op zoek gaan naar mensen en dan langzaam aan uitvinden of ze wel of niet bij je passen kan een pijnlijk een langdurig proces zijn. Zo maar lid worden van een club om er dan achter te komen dat daar ‘jouw’ mensen niet te vinden zijn, kan je maanden achterop zetten. Het is een beetje als schieten met hagel: misschien raak je iets… Het is slimmer om te weten wat je zoekt, om dan te zoeken waar de kans het grootst is dat je iets vindt.
Daarom moet de aanpak van eenzaamheid ook altijd bij jezelf beginnen. Zelfkennis, weten wat je nodig hebt is je uitgangspunt bij je zoektocht naar andere mensen. Hoe je dat doet is nog best een raadsel voor veel mensen, maar daarover kun je hier meer lezen.
Op tijd in actie komen
Helaas… wacht je te lang, dan kun je eenzaamheid niet zonder meer op deze manier oplossen. Eenzaamheid die te lang duurt, verandert namelijk je brein. Die veranderingen maken dat je zelf niet meer de uitweg kunt vinden en je in kringetjes blijft ronddraaien. Dan heb je echt hulp nodig. Gelukkig is er ook dan heel veel aan te doen.
Voor wie en ander wil helpen bij eenzaamheid geldt natuurlijk altijd dat je zelf moet weten wat eenzaamheid is en dat er verschillende verschijningsvormen zijn, voordat je in de hulpstand schiet. Bovendien moet je natuurlijk ook altijd beseffen dat het oplossen van eenzaamheid niet jouw taak is. Het zou al heel mooi zijn als jij de weg kunt wijzen naar een mogelijke oplossing. Iemand zal altijd de oplossing zelf moeten vinden. Dat je daarbij wel wat hulp kunt gebruiken ligt voor de hand.
Gezien de enorme aantallen mensen die zich eenzaam voelen valt daar nog heel veel succes te behalen. Maar dan moet die hulp wel goed zijn. Helaas wordt nog veel te veel hulp bij eenzaamheid van het goede bedoelingen gegeven, maar zonder de kennis die nodig is om echt te helpen.
Wie wil jij zijn in de aanpak van eenzaamheid?
Wil jij een hulpverlener zijn die echt in staat is om anderen te helpen bij eenzaamheid, zorg dan dat je goed opgeleid bent. Het onderschatten de complexiteit van eenzaamheid heeft ertoe geleid dat tot nu toe eenzaamheid in Nederland nog niet is verminderd. Ondanks alle inzet van alle hulpverlenende organisaties, lieve goed bedoelende vrijwilligers en mensen die vanuit hun werk denken dat ze anderen kunnen helpen bij eenzaamheid.
De cijfers laten zien dat ondanks al die inzet eenzaamheid de afgelopen 50 jaar niet is verminderd. Dat betekent dat er iets moet veranderen. Iets grondig moet veranderen. Dat betekent niet: meer doen van hetzelfde. Dat heeft aantoonbaar niet gewerkt. Het betekent dat je nieuwe dingen zult moeten doen, andere dingen doen en je verdiepen in hoe jij die hulp het beste kunt geven.
Wil je weten goed het komt dat al die hulp niet werkt, dan kan ik je verwijzen naar een ander boek dat ik speciaal daarover heb geschreven: De Eenzaamheidsparadox.
Miskleunen bij de aanpak van eenzaamheid
Ben je een ouder met een ziek kind in huis, dan is het natuurlijk leuk om een boekje te geven. Te makkelijk, te moeilijk? Ach. Miskleunen doen we allemaal wel eens. Dat is niet erg, dit soort miskleunen is eenvoudig recht te zetten. Dus er is geen reden om bang te zijn dat je je kind iets geeft wat niet passend is. Ben je professional en word je betaald om te helpen bij eenzaamheid, dan wil je geen miskleun. Niet voor jezelf, maar zeker niet voor je cliënt, want die persoon helpen, dat is toch waarom je dit werk doet? Test eerst hier eens je eigen kennis.
Voorkom miskleunen. Voorlichting hebben? Workshop? Lezing? Vul nu meteen het contactformulier in.
