Dit botte antwoord over eenzaamheid gaf ik die journalist…
Het was alweer raak, vanochtend. Op de vraag van die journalist of ik een paar tips wilde geven voor oudere mensen die zich eenzaam voelen, gaf ik het botte antwoord ‘nee’.
Het was even stil aan de andere kant van de lijn. Was ik dan niet die expert, die ik beweerde te zijn?
Zucht.
Daarom juist. Omdat ik te goed weet wat eenzaamheid is en wat het met je doet, wil ik niet in de valkuil trappen die elke journalist voor je lijkt zetten: ze willen tips.
Naar de dokter!
Tips geven bij eenzaamheid is net zo fantastisch helpend als tips geven als iemand een been breekt. Dan geef je toch ook geen tips, behalve: ga als de donder naar het ziekenhuis om het te laten zetten!
Tips bij eenzaamheid vallen in de categorie misplaatst. Als iemand zich eenzaam voelt is het natuurlijk slim om te snappen dat dat normaal is en dat iedereen daar wel eens last van heeft en dat je niet moet wachten tot het vanzelf overgaat, maar dat je er iets aan moet doen. Maar als iemand niet weet wat dat ‘iets’ is, dan helpt het niet om daar tips tegen te geven, dan moet je dat leren.
Relaties, relaties
En nee, dat zijn geen sociale vaardigheden. Die horen er wel bij, maar dat is niet de kern waar het om gaat. Waar het om draait is dat je moet weten hoe je relaties aangaat en onderhoudt, en welke relaties op dit moment bij jou passen. En hoe je die vindt. En dan moet je ook nog de moed opbrengen om vervolgens te doen wat nodig is om dat allemaal te realiseren. Dat komt een mens niet aanwaaien.
Onzichtbare worsteling
Dat is ook de reden dat van de hele wereldbevolking ongeveer de helft worstelt met eenzaamheid. Die andere helft, daarvan weten we eigenlijk niet goed of ze eenzaamheid nou prima kunnen hanteren, of dat ze zich simpelweg niet bewust zijn van een probleem.
Scheidingen
Hoe dan ook weten we heel goed dat relatieproblemen de allergrootste problemen zijn die we als mens hebben. Oorlogen zijn er het bewijs van, maar ook het enorme aantal scheidingen laat zien hoe beroerd we zijn in het aangaan en goed houden van relaties, hoe belangrijk we die relaties ook vinden.
Praten
Eenzaamheid begint in de wieg. Als ouders leren dat ze hun kind niet zomaar weg moeten leggen en laten huilen, maar langzaam moeten wennen aan alleen zijn, dan schieten we al een beetje op. Met je kind praten, ook over je eenzaam voelen en over hoe je vrienden maakt, dat is al een enorme stap verder.
Competenties leren
De beste manier om eenzaamheid verder aan te pakken is leren hoe je relaties aangaat en onderhoudt. Dat vraagt om een behoorlijke mate aan zelfkennis (want wie past er eigenlijk bij mij?) en om communicatievaardigheden. Vaardigheden die we tot nu toe in elk geval niet systematisch geleerd krijgen, zoals we bijvoorbeeld wel Engels en rekenen leren op school.
Tips?
Dus tips voor ouderen die zich eenzaam voelen? Ouderen die dat allemaal niet weten en niet geleerd hebben?
Mijn enige tip: zoek zo nodig hulp als het je leven verziekt. Een specialist eenzaamheid is ervoor opgeleid om mensen te leren hun eenzaamheid op te lossen. Ook als die mensen al ouder zijn.
1,7 miljoen
Er zijn in Nederland meer dan 1,7 miljoen mensen die zich zo eenzaam voelen, dat het hun hersenen blijvend heeft veranderd. Jong en oud. Die gaan dat zonder hulp niet oplossen. Veel van hen zullen overlijden als gevolg van die eenzaamheid. Er is veel meer hulp nodig.
