Deze week viel mij een artikel uit 2010 op. De titel: ‘Aanpak eenzaamheid te vaak oplossingsgericht’. Eric Schoenmakers, gerontoloog, adviseerde destijds de chatdienst van het Humanistisch Verbond vooral om niet oplossingsgericht te werken. Terwijl wij in onze aanpak nu juist het oplossingsgericht werken hoog in het vaandel hebben. Allemaal willen we dat mensen zich minder eenzaam voelen.
Zouden we het wel over hetzelfde hebben?
Wat je onder ‘oplossingsgericht’ verstaat kan niet verder uit elkaar liggen dan in deze twee opvattingen. Voor iedereen die zich bezig houdt met de aanpak van eenzaamheid is het belangrijk het verschil te kennen.
Het advies
Wat vaak wordt verstaan onder ‘oplossingsgericht werken’ is dat de hulpverlener of vrijwilliger een oplossing aandraagt. Eerlijk is eerlijk, het is een logische uitleg van deze term. Suggesties om leuke dingen te gaan doen, iets te ondernemen, contact te maken, het zijn allemaal suggesties die een oplossing lijken te bieden voor eenzaamheid. En juist daarvan weten we dat ze niet vrijwel niet werken. Dus is het niet slim om met oplossingen aan te komen. Vandaar het advies om niet oplossingsgericht te werken.
Oplossingen accepteren
Nu het andere verhaal. ‘Oplossingsgericht werken’ is een in coaching en training vrij bekend fenomeen. De kern ervan bestaat eruit dat het niet verstandig (en niet nodig) is, om aandacht te geven aan het probleem. De ene mens (coach, therapeut, counselor, therapeut, leidinggevende) stelt dusdanige vragen aan de andere mens, dat zij of hij de eigen oplossing voor het probleem kan vinden. Het aanreiken van mogelijke oplossingen is hier volstrekt taboe. Dit steunt op de ervaring dat mensen toch alleen oplossingen accepteren die ze zelf hebben bedacht, en niet die door een ander zijn aangedragen.
Variant van oplossingsgericht werken
Oplossingsgericht werken is een bekende werkwijze. Maar blijkbaar niet bekend genoeg. In Engeland is het bekend onder de naam BRIEF (kort) of SFBT, afgeleid van Solution Focused Brief Therapy. In België is het groot gemaakt door Louis Cauffman, die ook nauw samenwerkt met internationale clubs oplossingsgerichte werkers.
Inmiddels werken wij (Faktor5 en de groep Specialisten Eenzaamheid) met een bijzondere variant van het oplossingsgerichte werken. Bij ons is het zelfs niet de bedoeling dat je je problemen benoemt. Waar je aandacht aan geeft, dat wordt sterker, zeker in je hersenen. Alle aandacht die je als hulpverlener richt op het probleem van je cliënt, maakt het probleem in principe groter. Daarom focussen wij op verandering. Op verbetering. Op de toekomst. Dat begint met het onderbreken van het ‘probleemdenken’ en ruimte scheppen voor andere hersenactiviteit. Zodat de cliënt zelf de juiste oplossing kan vinden.
Heb jij de oplossing? Of idee.
Misschien is het wel slim om van het begrip ‘oplossingsgericht’ af te stappen. Maar ja, hoe noem je het dan wel? Heb je een goed idee, dan hoor ik het graag.
Groet,
Jeannette
