Eenzaamheid: TV, games, AI companions
In Amerika wordt al langer wordt gesproken van eenzaamheidsepidemie. Ik heb dat altijd overdreven gevonden, zeker voor ons land, maar nu ziet het er naar uit dat ik moet toegeven dat er wel degelijk sprake is van een epidemie van eenzaamheid. En dat deze crisis zich wereldwijd zal verspreiden. Dankzij de vooruitgang van kunstmatige intelligentie (AI) kunnen gepersonaliseerde vriendschaps-apps (AI-companions) worden gecreëerd, waardoor het risico op eenzaamheid alleen maar groter wordt. Het is hoog tijd dat we niet alleen de symptomen van eenzaamheid aanpakken, maar ook de onderliggende oorzaken ervan, met een focus op het voorkomen van verdere ellende.
Parasociale relaties
Een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan het gevoel van eenzaamheid is de opkomst van parasociale relaties. Deze relaties worden gekenmerkt door een eenzijdige band, waarbij een persoon sterke emotionele banden vormt met een figuur of karakter uit de media, zonder dat er sprake is van wederkerigheid. Hoewel het lijkt alsof men verbondenheid ervaart, is dit alleen maar een illusie, een pseudo verbondenheid die echte menselijke interactie in de weg staat. Nep. Kinderen hebben vaak imaginaire vriendjes, of poppen en knuffeldieren, in de aanloop naar echte contacten. Om mee te oefenen is dat prachtig. Als zij de plaats innemen van echte relaties wordt het zorgelijk.
Massamedia
De geschiedenis van parasociale relaties is nauw verbonden met de evolutie van massamedia. Televisie, een van de eerste massamedia, bracht de mogelijkheid om personen te bewonderen en zich ermee te identificeren naar de huiskamers. Mensen ontwikkelden sterke emotionele banden met personages uit televisieseries en programma’s, zonder ooit rechtstreeks met hen in contact te komen. Die eenzijdige affiniteit groeide verder met de opkomst van videospelletjes, waar spelers zich konden onderdompelen in virtuele werelden en hechte banden konden vormen met fictieve personages of met mensen die ze nooit in werkelijkheid ontmoeten.
Sociale media
Met de komst van het internet en sociale media explodeerde het aantal parasociale relaties exponentieel. Platforms zoals Facebook, Instagram en Twitter boden gebruikers de mogelijkheid om hun leven te delen met anderen en om een schijnbaar onbeperkt aantal ‘vrienden’ te hebben. Maar achter deze digitale schermen schuilt vaak een gevoel van leegte en isolatie. Mensen spenderen uren aan het scrollen door feeds en het verzamelen van likes, maar vinden zelden echte vervulling in deze oppervlakkige interacties. Uit recent onderzoek blijkt dat mensen die sociale media gebruiken on hun bestaande contacten te onderhouden er eenzamer door worden.
Disclaimer!
Voor een goed begrip: er is niets mis met het hebben van online relaties, zolang je ook maar genoeg goede relaties hebt die in het echte leven een plaats hebben. Maar als je er steeds voor kiest om iets online te doen in plaats van met echte mensen om te gaan, kies je de weg van de minste weerstand en die weg is ongezond. En hij loopt dood.
Friendships apps
De recente opkomst van gepersonaliseerde vriendschaps-apps, mogelijk gemaakt door AI, dreigt dit probleem nog verder te verergeren. Dit soort apps beloven gebruikers de perfecte vrienden te vinden op basis van hun interesses en persoonlijkheid. Hoewel het verleidelijk kan zijn om te geloven dat technologie de oplossing biedt voor eenzaamheid, is het belangrijk om te snappen dat echte verbinding niet kan worden gesimuleerd door algoritmen.
Nu iets doen!
Het is duidelijk dat het tijd is voor ingrijpen. Nu kunnen we wachten tot het helemaal uit de hand gelopen is. Maar in plaats van simpelweg het aanpakken van de symptomen van eenzaamheid, moeten we ons richten op het voorkomen van verdere problemen. Kennis speelt hierbij een cruciale rol. We moeten mensen bewust maken van de valkuilen van het proberen eenzaamheid op te lossen door het aangaan van parasociale relaties en hen aanmoedigen om echte menselijke verbindingen na te streven.
Makkelijk gezegd, deze tips:
Dit begint met het herwaarderen van face-to-face interacties en het investeren in offline relaties. Het betekent ook het beperken van onze afhankelijkheid van digitale media en het zoeken naar een gezonde balans tussen online en offline leven. Daarnaast is het essentieel om te investeren in gemeenschapsinitiatieven en sociale ondersteuningsstructuren die mensen in staat stellen om verbinding te maken met anderen in hun omgeving.
Maar als je al langer last hebt van eenzaamheid?
Helaas is voor heel veel mensen deze weg niet meer open. Omdat ze al te lang last hebben van eenzaamheid of al verslaafd zijn, is hun brein veranderd. En met dat veranderde brein is het heel moeilijk, zo niet onmogelijk, om zonder hulp je probleem op te lossen. Ook door het erkennen en bestrijden van de opkomst van parasociale relaties kunnen we eenzaamheid effectief bestrijden en een toekomst creëren waarin echte menselijke verbindingen weer centraal staan.
Hulp is onderweg… voor een heel select gezelschap
Gelukkig is er hulp beschikbaar. Maar het is er nog maar mondjesmaat. Wil jij iemand zijn die dat soort hup kan bieden, sluit je dan aan bij ons. Word deskundig in de preventie en aanpak van eenzaamheid. Word eenzaamheid specialist. Er zijn miljoenen mensen die dat soort hulp goed kunnen gebruiken. Meld je aan.
