Eenzaamheid door corona?
COVID-19, corona, pandemie, hoe je het ook noemt, overal lees je berichten en hoor je in het nieuws dat eenzaamheid enorm toegenomen is. Ik ben nogal een onderzoeks-addict. Ik wil dus weten of iets is onderzocht voordat ik er een uitspraak over doe. Maar daarnaast is er mijn eigen theorie die voorspelt dat eenzaamheid ontstaat als een patroon van verbondenheid wordt verbroken. Op basis van die theorie zou je zeggen dat er wel degelijk meer eenzaamheid is gekomen door het isolement dat corona met zich meebracht.
Is er onderzoek naar hoe mensen reageren op isolement? Jawel. Maar niets is vergelijkbaar met de wereldwijde golf aan isolement waar we met zijn allen mee te maken hebben. Je kunt dus wel kijken naar onderzoek waarbij mensen gegijzeld zijn geweest (dat is er wel) of naar hoe mensen reageren op gevangenneming (dat is er wel) of naar hoe mensen reageren op heel lange poolreizen (dat is er ook), maar daarmee zien we één ding over het hoofd: nu zat iedereen, wereldwijd, in hetzelfde schuitje.
Dat schuitje was een schuitje vol stress. Dat maakte dat we rare dingen deden. Wij mensen doen wel meer rare dingen. We hebben memes, een fenomeen dat die naam kreeg van Richard Dawkins, de man van de selfish genes, en waarmee hij al die culturele fenomenen bedoelde die zichzelf als het ware voortplanten in de samenleving. Dat opeens iedereen een spijkerbroek met gaten moet kopen, dat is een meme. Dat een filmpje van Afrikaanse kistendragers populair zou worden, had niemand kunnen voorspellen. Een echte meme. En dat we – volstrekt zinloos – massaal WC papier zouden gaan inslaan, (de enige echte COVID meme), wie had het kunnen dromen.
Extra stress
Wat deden we door die extra stress? Door de dreiging van dood en ziekte, die ons dagelijks werd voorgeschoteld door in dreigende pakken vermomde verpleegkundigen en artsen? Werden we extra eenzaam? Nou, sommigen wel en anderen niet. Uit een kort en snel onderzoek van I&O research blijkt dat vooral jongeren zich meer eenzaam voelen, je kunt het onderzoek hier zien. Uit het verslag: “Ongeveer drie op de tien Nederlanders voelt zich eenzamer door de crisis. Ten opzichte van maart zijn jongeren zich vaker eenzamer gaan voelen, meer dan de helft (55%) van de jongeren voelt zich eenzamer door de crisis. De grootste stijging van gevoelens van eenzaamheid komt voor onder 25- tot 34-jarigen, van hen zegt nu bijna de helft zich eenzamer te voelen dan voor de crisis.” De gevolgen daarvan zullen we op termijn zien.
Als je relaties door omstandigheden niet meer kunt onderhouden zoals je gewend was staat je een aantal opties open:
- Wachten tot het goed komt
- Andere wegen zoeken om je relaties te onderhouden
- Andere relaties aangaan of aanhalen
Drie opties om ermee om te gaan:
Wachten tot het goed komt is niet zo’n slimme optie: relaties moet je onderhouden, zowel om de relatie goed te houden als voor je eigen gezondheid. Doe je dat niet, dan loop je kans op langdurige eenzaamheid. Ben je namelijk eenmaal ontwend om sociaal te zijn, dan wordt het lastiger om er goed in te zijn, en je vind het steeds minder leuk. Een grote valkuil.
Andere wegen zoeken is in meer opzichten goed: je onderhoudt je contacten, maar geeft er een extra dimensie aan en je leert en passant iets nieuws. Super! Zowel voor je relaties als voor je brein een boost.
Andere relaties aanhalen of aangaan, het lijkt onmogelijk maar dat is het niet. Je kunt online veel mensen leren kennen en dat gebeurde ook zeker. Doordat mensen elkaar op andere tijden en plaatsen ontmoetten ontstonden nieuwe relaties.
Opgesloten
Het grootste probleem heb je als je gedwongen was – of bent – om te wachten tot het goed komt. Omdat je opgesloten werd. En misschien ook niet de mogelijkheid had om contact op een andere manier te onderhouden. Als je blind of doof was en je contact met de wereld bestond nog uit huidcontact, dat werd verboden. Geloof maar gerust dat eenzaamheid er dan inhakt. Dat je daardoor eerder komt te overlijden is een zekerheid die helaas niet iedereen kent.
Voor veel mensen ontstaat een nieuwe situatie, waarin ze sociaal moeten revalideren. Vergelijk het maar met een tijd in een ziekenhuis liggen: dan ben je verleerd te lopen en stort je zo in elkaar naast je bed. Weer opnieuw leren omgaan met mensen, wie had ooit kunnen denken dat we dat massaal zouden moeten leren. Het geeft ons de kans kritisch te zijn over de mensen met wie we willen omgaan. Dat is zo gek nog niet. Voor wie er moeite mee heeft is er nu de Specialist Eenzaamheid.
Betere hulp
Corona heeft het probleem verergerd, dat staat als een paal boven water. Ik kan alleen maar hopen dat het leidt tot een roep om betere hulp. Betere hulp voor mensen die zich eenzaam voelen, betere opleiding voor mensen die zich daarin willen bekwamen, dat is waar ik voor sta. Kijk voor meer informatie over de opleidingen hier.
Kijk hier naar een introductie door Jeannette Rijks en kijk hier voor een gratis online college.
Wilt u meer weten, of persoonlijk contact? Stuur een mail aan [email protected] en we nemen contact met u op.
Jeannette Rijks
